Memos 
Live events & webinars 
Trend Reports
Gazze Şeridi’ni ziyaret eden Mısır ve Katar heyetlerine bombalı saldırı planladığı suçlamasıyla Mısır’da tutuklanan El Fetih yöneticisinin, Mısır’ın Hamas’la İsrail arasındaki arabuluculuğunu baltalamaya dönük daha kapsamlı bir planın parçası olduğundan şüpheleniliyor.
Mart sonunda Kahire’de tutuklanan Zeki El Sakani, kendisine ait Facebook sayfasından yapılan paylaşımlara göre 14 Nisan itibarıyla hâlâ tutukluydu. El Fetih ile Hamas arasındaki husumet dikkate alındığında bu olay, Mısır’ın El Fetih hâkimiyetindeki Filistin Yönetimi ve Başkan Mahmud Abbas’la ilişkilerini tehlikeye atabilir.
Sakani Gazze’ye düzenli olarak giden iki heyetin konvoylarına saldırı planlamakla suçlanıyor. Birincisi Katar Büyükelçisi Muhammed El Emadi başkanlığındaki heyet, ikincisi de Mısır istihbarat şefi Amr Hanefi, üst düzey istihbarat yetkilisi Eymen Badi ve Tümgeneral Ahmed Abdül Haluk’un yer aldığı Mısır heyeti. Saldırıların Hamas’a yıkılması planlandığı iddia ediliyor.
Gazze Genel İstihbarat Başkanı Muhammed Debabeş’in 10 Nisan’da bir grup gazeteci ve yazarla buluştuğu kapalı toplantıya Al-Monitor muhabiri de katıldı. Debabeş toplantıda “Filistin Yönetimi’nin Gazze’de kaos yaratmak suretiyle (İsrail’le sağlanan) Gazze mutabakatlarını baltalamaya dönük teşebbüslerin içinde olduğuna dair belge ve bilgi sahibiyiz” dedi.
Debabeş Al-Monitor’a yaptığı açıklamada da “Hamas’la hiçbir alakası olmayan çevreler İsrail’e roket atıyor. Bunların amaçları tamamen yıkıcı” dedi. Debabeş 31 Mart’ta sağlanan ateşkesin ardından atılan roketlerin mutabakatın “hayata geçmesini engellemeyi” amaçladığını vurguladı.
Sakani’nin Mısır’da tutuklanmasıyla ilgili ayrıntılara vakıf olmadığını belirten Debabeş, olayın kendileriyle “koordine edilmediğini” söyledi.
Gazze’deki Filistin Güvenlik Bilimleri Akademisi’nde stratejik çalışmalar dersleri veren İbrahim Habib gelişmeleri Al-Monitor’a şöyle değerlendirdi: “Filistin Yönetimi Gazze’deki güvenlik durumunu hedef almak istiyor. Mısır bunu kanıtlayan bilgileri Hamas’tan aldı. Bunun üzerine Mısır’da bulunan Filistinli görevliler izlemeye alındı ve tutuklamalar oldu. Çünkü Mısır bu kişilerin eylemlerinin Gazze’deki çabalara darbe vurduğuna inanıyor. Bu durum Filistin Yönetimi’yle ilişkileri tamamen koparmasa da olumsuz etkileyecektir. Hamas ve Mısır bir ittifak kurmuş değil ama sınır güvenliğini koruma konusunda geçici müşterek menfaatlere sahipler.”
Mısır’ın Rassd haber kanalı, tutuklananlar arasında Filistin Yönetimi’ne bağlı güvenlik görevlileri ve El Fetih mensuplarının bulunduğunu bildirdi. Kanala göre tutuklanan El Fetih üyeleri, Sakani’nin Ramallah’taki Genel İstihbarat Kurumu’ndan talimat aldığını ve Gazze’ye yönelik sabotaj planlarında yer aldığını itiraf ettiler. Kanal Sakani dışında kaç kişinin tutuklandığı hakkında ise bilgi vermedi.
Sakani ile Hamas’ın husumet geçmişi var. 2007 yılında Gazze’de beş Hamas mensubunun ölümüne neden olan bombayı patlattığı gerekçesiyle hapse atılan Sakani, sekiz yıl sonra Hamas tarafından serbest bırakılınca Mısır’a gitti ve ekim 2016’dan beri orada yaşıyordu.
Filistinli güvenlik yetkilileri Sakani’nin tutuklanmasıyla ilgili resmi olarak bilgi vermiş değil ancak Middle East Monitor sitesine konuşan bir emniyet kaynağı Sakani’nin Sina Yarımadası’ndan Gazze’ye kaçak silah soktuğunu iddia etti. Kaynağa göre Sakani tutuklandığında üzerinde 50 bin dolar bulunmuş ve bu para kendisine Genel İstihbarat Kurumu’ndan Abbas’a yakın bir yetkili tarafından verilmişti.
6 Nisan’da El Cezire’ye konuşan Gazze’deki bir başka güvenlik kaynağına göre ise 14 Mart’ta İsrail’e roket atan kişiler tutuklanmış ve bu kişiler, Sakani’nin Tel Aviv’e roket atılması karşılığında kişi başına 100 bin dolar önerdiğini ve bunu Hamas-İsrail ateşkesi için uğraşan Mısır’ın arabuluculuğunu baltalamak için yaptığını itiraf etmişti. Kaynak, belgeli itirafların Hamas tarafından Gazze’ye giden Mısır heyetine verildiğini ve bunun üzerine Mısır’daki El Fetih kadrolarının tutuklandığını aktarıyordu.
Tutuklamalar, Mısır’ın Gazze Şeridi’ndeki etkisini her geçen gün artırdığı, Mısırlı görevliler ile Hamas yöneticilerinin düzenli olarak görüştüğü bir dönemde yaşandı. Örneğin Hamas lideri İsmail Haniye’nin şubatta 25 gün süren bir Mısır seyahati olmuştu.
31 Mart’ta Hamas’la İsrail arasında insani amaçlı mutabakatlar sağlayan Mısır, El Fetih’in tepkisini çekti. Abbas ve FKÖ bu tür anlaşmaların kendileri üzerinden yapılması gerektiğini söylüyorlar.
Filistin Yönetimi ve El Fetih’ten mutabakatları eleştiren açıklamalar geldi. FKÖ İcra Komitesi üyesi Bessam El Salihi 7 Nisan’da Mısır’la Filistinliler arasındaki Gazze konulu mutabakatların FKÖ’den geçmesi gerektiğini söyledi. El Fetih Danışma Kurulu üyesi Muvaffak Matar da ertesi gün Mısır’ı Abbas’ı baypas etmemeye çağırdı.
El Fetih Devrim Konseyi üyesi Abdullah Abdullah ise Al-Monitor’a şöyle konuştu: “Gazze mutabakatlarına sadece Filistin Yönetimi karşı çıkmıyor. Gazze’nin Batı Şeria’dan tecrit edildiği kaygısıyla mutabakatları reddeden kesimler var. Sakani’nin tutuklanmasıyla ilgili net bir bilgiye sahip değilim ama Mısır’ın güvenliğine yönelik herhangi bir durum yoksa tutuklama şaşırtıcı sayılır.”
Gazze İçişleri Bakanlığı Sözcüsü İyad El Bezm ise Al-Monitor’a yaptığı açıklamada “Hasım yapılar Gazze’de güvenliği sabote etmeye çalışırken iç güvenlik güçleri de Gazze’ye gelen yabancı yetkilileri korumak için yoğun çaba harcıyorlar” dedi.
Gazze mutabakatlarının ciddi meydan okumalarla karşı karşıya olduğu ortada. Mutabakatların hayata geçmesini engelleyebilecek bu meydan okumalarla Hamas ve Mısır’ın nasıl baş edeceği ise merak konusu.
