Facebook Irak Kürdistanı istihbaratıyla bağlantılı hesapları kapattı

Irak Kürdistanı’ndaki bir istihbarat birimiyle bağlantılı sosyal medya hesapları ve sayfaları geçen ay Facebook tarafından kapatıldı. Karara dair Facebook tarafından bugün yayınlanan rapora göre, kapatılan hesap ve sayfalar Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) rakibi Kürdistan Demokratik Partisi’ne (KDP) karşı kullandığı hesaplardı.

Açıklamaya göre mayıs ayında Zanyari teşkilatına bağlı toplam 324 sayfa, 71 hesap, beş grup ve 31 Instagram hesabı kapatıldı. Zanyari Teşkilatı, KYB’ye bağlı bir yapı. Irak Kürdistanı’nın ikinci büyük siyasi partisi olan KYB, Süleymaniye vilayetinde etkili. 

Irak Kürdistanı’nın en büyük partisi olan iktidardaki KDP ise Erbil ve Dohuk vilayetlerinde güçlü. KDP, Türkiye ile iyi ekonomik ilişkilere sahipken, KYB tarihsel olarak İran’a yakın. 

Kapatılan hesapların “koordineli olarak sahih olmayan bilgi yayma” faaliyeti içinde bulunduğunu açıklayan Facebook, bu faaliyetleri “kamuoyunu stratejik bir amaç uğruna manipüle etme amaçlı ve çoğunlukla sahte hesaplar üzerinden yürütülen koordineli bir çaba” olarak tanımladı. 

Kapatılan hesapların kendilerini yerel bir siyasi ya da bir haber ajansı olarak lanse ettikleri ve sayfa içeriklerinin reklamı için toplam yaklaşık 270 bin dolar harcandığı bildirildi. 

Facebook’un manipülasyon amaçlı yanlış bilgi yayma faaliyetlerine ilişkin bugün yayınladığı Mayıs Raporu’na göre, sadece bir sayfanın takipçi sayısı kapatılmadan önce 4 milyonu aşmış durumdaydı. 

Rapora göre KDP ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) karşıtı paylaşımların bazılarında Kürt siyasilerle Türkiye arasında yakın ilişkiler olduğu iddia edildi. KDP ile Türkiye arasındaki ekonomik işbirliği, Ankara’nın Irak, Suriye ve Türkiye’deki Kürt gruplara karşı sürdürdüğü askeri mücadele nedeniyle sık sık eleştirilere yol açıyor.

Raporda İslam Devleti’nin eski lideri Ebu Bekir El Bağdadi’yi KDP logosuyla yan yana gösteren bir paylaşımdan da bahsediliyor. Paylaşımda Bağdadi’nin eşinin KDP’nin kalesi Erbil’de bulunduğu iddia edilerek şöyle deniyor: “Teyitli bilgi: Ebu Bekir El Bağdadi’nin eşi Erbil’de. Yanlışsa Erbil havaalanı bunu yalanlasın.”

KDP’yi hedef alan paylaşımlar sosyal medya araştırma ağı Graphika tarafından da teyit ediliyor. Graphika’nın Facebook’un bulgularına istinaden bugün açıkladığı bilgilere göre KBY Başbakanı ve KDP’nin üst düzey isimlerinden Mesrur Barzani’nin Irak Kürdistanı’nda yaşanan mali krize dair geçen ay yaptığı bir konuşma bazı hesaplar tarafından çarpıtılmış. Paylaşımlarda Barzani’nin ekonomik gidişattan aynı zamanda kuzeni de olan KBY Başkanı Neçirvan Barzani’yi sorumlu tuttuğu iddia edilmiş.

Zanyari istihbarat teşkilatından konuya ilişkin yorum almak mümkün olmadı. Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nden bir yetkiliye göre ise Graphika tarafından yapılan tespitler “son derece isabetli” ve KYB bilhassa Mesrur Barzani’yi hedef almaya çalışıyor. 

Yetkili olası siyasi yansımaları nedeniyle isminin açıklanmamasını isteyerek Al-Monitor’a şunları aktardı: “KYB içindeki belirli çevreler KBY’yi hedef almak için siber aleme ciddi bir para akıttılar ve hedeflerinde bir kişi var: Hükümetin başı yani başbakan.”

Bulgular sosyal medyada da büyük yankı yaratmış durumda. Nitekim KYB’ye yakın kimi siyasiler bölgesel yönetimi Twitter ve diğer sanal platformlarda da sık sık hedef alıyorlar.

Bu, Facebook’un Orta Doğu’daki devletlerin faaliyetlerine getirdiği ilk sınırlama değil. Sosyal medya platformu nisan ayında da sahih olmayan bilgi yayan İran bağlantılı yüzlerce sayfa ve hesabı kapatmıştı.

Platform hükümetlerin sosyal medya üzerinden manipülasyonlarını sınırlamak için dün de İran, Cezayir, Rusya da dahil bazı ülkelerin kamu yayıncılığı yapan basın kuruluşları için “devlet kontrolünde” etiketi uygulamasını başlattı. 

Facebook siber güvenlik şefi Nathaniel Gleicher konuya ilişkin basın açıklamasında şöyle dedi: “Bunlar hem bir basın kuruluşunun nüfuzunu hem de devlet desteğini arkalarına alarak hareket eden yapılar. İnsanlar okudukları haberin bir devletin etkisi altında olabilecek bir kuruluştan geldiğini bilmeli.”

“Devlet kontrolünde” etiketinin kullanıldığı kuruluşlar arasında İran’dan Press TV ve Tasnim Haber Ajansı, Cezayir’den Algerie Presse Service, Tunus’tan Tunis Afrique Presse, Rusya’dan RT Arapça da bulunuyor. Bir Facebook yetkilisinin Al-Monitor’a verdiği bilgiye göre uygulama Çin ve Kuzey Kore’den de bazı kuruluşları kapsıyor.

Bugün itibarıyla devreye giren “devlet kontrolünde medya” etiketinin üzerine basıldığında kuruluşun “kısmen ya da tamamen bir devletin editoryal kontrolü altında” bulunuyor olabileceği uyarısı çıkıyor.

Facebook Türkiye’nin TRT World ve Suriye’nin SANA gibi devlete kuruluşları için ise etiket uygulamasına gitmedi.