Temsilciler Meclisi Trump’ı Türkiye’ye yaptırıma zorlayan tasarıyı kabul etti

ABD Temsilciler Meclisi’nin bugün onayladığı yasa tasarısı Rus yapımı S-400 füze savunma sistemi satın alan Türkiye’ye yaptırım uygulaması için Başkan Donald Trump üzerindeki baskıyı artırıyor. 

Yıllık savunma yetki yasasında Cumhuriyetçi üye Adam Kinzinger ile Demokrat üye Abigail Spanberger tarafından ortaklaşa sunulan teklifle yapılan değişiklik Demokrat ve Cumhuriyetçilerin oy birliğiyle geçti. Yıllık savunma yetki yasası da 295’e 125 oyla bugün kabul edildi.

Kinzinger geçen hafta değişiklik teklifini sunarken şöyle konuşmuştu: “Türkiye, Rusya ile bu silah anlaşmasını yaparken NATO üyelerinin uyarılarını görmezden geldi ve Rus yapımı S-400 füze savunma sisteminin birinci aşamasının kurulumunu onayladı. Bu eylemlerine müsamaha gösterilmeyeceğini ve bunların ciddi sonuçları olacağını net bir şekilde ortaya koymalıyız. Yasa tasarımız da bunu yaparak Türkiye’nin eylemlerini açıkça yaptırım gerektiren bir suç hâline getiriyor.”

Türkiye’nin S-400’ün güçlü radar sistemini geçen yıl ABD savaş uçakları üzerinde test etmesi Rusya’nın Amerikan askeri donanımı hakkında istihbarat toplayabileceği korkularına yol açmıştı. Trump yönetimi ise başkanın Kongre’deki en yakın bazı Cumhuriyetçi müttefiklerinin de baskılarına rağmen Türkiye’ye S-400’ler nedeniyle yasanın öngördüğü yaptırımları uygulamayı reddetmişti. 2017 tarihli Amerika’nın Karşıtlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) Rus savunma sanayinden “kayda değer alım” yapan tüm ülkelerin cezalandırılmasını öngörüyor.

Yasa metninin hazırlanmasında Kinzinger ile birlikte çalışan ve Temsilciler Meclisi’ne bağlı Dış İlişkiler Komitesi’nin en kıdemli Cumhuriyetçi üyesi olan Mike McCaul da şöyle konuştu: “Türkiye S-400’leri almasından doğan zararı bu yasada belirtilen adımlarla düzeltmezse yönetim, yasanın öngördüğü yaptırımları uygulamak zorundadır.”

Kinzinger’ın yaptığı değişiklik, Türkiye multimilyar dolarlık S-400 alımının CAATSA kapsamındaki “kayda değer alımlar”a girdiğini yineliyor ve savunma yasa tasarısının yasalaşmasının ardından başkana Türkiye’ye yaptırım uygulaması için bir aylık süre tanıyor. 

Yasa Türkiye’ye yaptırımlardan kurtulmak için bir çıkış yolu da sunuyor. Ankara’nın S-400 sistemlerini ülkeden çıkarması hâlinde başkana Türkiye’yi CAATSA yaptırımlarının kapsamından çıkarma yetkisi veriyor. Türkiye S-400’leri nisan ayında faaliyete geçireceğini açıklasa da henüz somut bir adım atmadı ve erteleme kararına koronavirüs salgınını gerekçe gösterdi.

ABD Senatosu’nun Dış İlişkiler Komitesi’nin Cumhuriyetçi üyesi James Risch de Kongre’nin üst kanadında da tartışılan savunma yasa tasarısı için benzer bir değişiklik teklifi sundu.

Senato’nun Türkiye’ye yönelik yaptırımları kapsayan değişikliği yasaya ekleyip eklemeyeceği henüz net değil. Ancak iki partinin de yaptırımlara verdiği destek değişikliğin yasa metnine dair Kongre’nin iki kanadı arasında yapılacak müzakerelerde uzlaşıyla kabul edilme ihtimalinin yüksek olduğunu gösteriyor.