سیاست‌های ترکیه در مورد کردها همه جا نتیجه معکوس داشته‌است

گفتگو بدون پیش‌شرط بین حزب اتحاد دموکراتیک و دمشق

در آگوست ۲۰۱۷ در این ستون نوشتیم، "اهمیت از بین بردن کنترل کردها در شمال سوریه برای ترکیه می‌تواند درها را برای نوعی از همکاری بین آنکارا و دمشق باز کند." از آن زمان اقدامات ایران و روسیه برای میانجیگری بین حزب اتحاد دموکراتیک و حکومت سوریه را به صورتی که برای آنکارا نیز قابل پذیرش باشد، پوشش داده‌ایم.

توافق اخیر بین ترکیه و ایالات متحده در مورد منبیج باعث از سرگیری گفتگوها بین دمشق و رهبران کرد سوریه شده‌است. در هفته گذشته فهیم تاستکین نوشت، "با توجه به اینکه نیروهای بشار اسد به یگان‌های مدافع خلق (YPG) در جنگ با ترکیه در عفرین یاری رساندند -یک ژست ظاهری که در نهایت تاثیری در نتیجه نبرد نداشت- اگر در این شرایط کردها به سمت دولت سوریه بچرخند، نباید تعجب کرد."

اسد در روز ۳۱ مه به تلویزیون آر تی روسیه گفت، "ما درها را برای گفتگو (با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که اکثرا از رزمندگان یگان‌های مدافع خلق تشکیل شده‌اند) گشوده‌ایم چرا که اکثریت آنها سوری هستند و فرض ما بر این است که کشورشان را دوست دارند؛ آنها دوست ندارند که آلت دست خارجی‌ها باشند. این چیزی که ما پیش فرض گرفته‌ایم."

به گزارش تاستکین، حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) "هیئتی که اسد در اوایل ماه ژوئن به کردستان سوریه فرستاده بود را باز نگرداند. یک منبع کرد که به شرط فاش نشدن نامش با المانیتور گفتگو می‌کرد گفت کردها در حال حاضر مسئله خواست تقسیم سوریه را نادیده می‌گیرند و پیشنهادات دمشق را در نظر خواهند گرفت."

به نوشته تاستکین "روسیه دست ترکیه را برای عمل در سوریه باز گذاشته‌است. میل ترک‌ها به کسب پیروزی‌های بیشتر در عفرین، تمایل روزافزون ایالات متحده به راضی نگه داشتن ترکیه و احتمال خروج منبیج از دست کردها" رهبران کرد سوری را مجبور کرده که امکان گفتگو با دمشق را در نظر بگیرند. "به گفته ایدار خلیل (یکی از دو رهبر جنبش جامعه دموکراتیک، ائتلاف چند قومیتی که در کردستان سوریه حاکم است) در گفتگو با هیئت نمایندگان رژیم، کردها هیچ پیش شرطی مانند پیگیری پروژه فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه یا آینده نیروهای دموکراتیک سوریه و یگان‌های مدافع خلق نگذاشتند. خواست کردها این است که ابتدا پیشنهادات رژیم را بشنوند و بررسی کنند و دموکراتیزاسیون سوریه را از راه گفتگو پیگیری کنند."

تاستکین در ادامه می‌نویسد، "تحولات دیگری هم رخ داده‌اند که می‌توانند نقشه راه کردها را تحت تاثیر قرار دهند. مقاماتی از عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اردن در تاریخ ۲۹ مه از منطقه تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه دیدار کردند. بنابر گزارش‌ها این هیئت در قامیشلی با نمایندگانی از یگان‌های مدافع خلق دیدار کردند و پس از آن با نمایندگان گروه‌های عربی مانند صنادید، النخبه و انقلابیون رقه در پایگاه آمریکا در روستای حرب ایسک در نزدیکی کوبانی دیدار کردند تا در مورد تشکیل یک نیروی عرب سنی در منطقه گفتگو کنند. به گفته سایت خبری آنادولو که وابسته به دولت ترکیه است، دفاتر ارتباطی در حسکه و قامیشلی برای نیروی‌گیری از داوطلبان تشکیل شدند. به این داوطلبان ماهیانه حدود ۲۰۰ دلار آمریکا پرداخت خواهد شد."

ایران پیشنهاد ترکیه در مورد حمله به پ ک ک را رد می‌کند

هفته گذشته در این ستون نوشتیم، "رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه روی حمایت ایران از حمله نظامی ترکیه به پایگاه‌های حزب کارگران کردستان (PKK) کوهستان قندیل که در مرز عراق با ایران قرار دارد، حساب می‌کند. گستردگی حملات و همچنین میزان حمایت ایران از این اقدام هنوز مشخص نیست."

به نوشته سمیح ایدیز، "پس از اینکه ایران و ترکیه نتیجه همه‌پرسی استقلال حکومت اقلیم کردستان عراق را که در سپتامبر ۲۰۱۷ برگزار شد رد کردند، در آنکارا این امید وجود داشت که دو کشور بتوانند بر سر مسئله کردها با هم همکاری کنند."

اما سردار ابولفضل شکارچی، سخنگوی ارتش ایران در پاسخی تحقیرآمیز به اردوغان و وزرایش که از همکاری با ایران در قندیل سخن گفته بودند، گفت "جمهوری اسلامی ایران لشکرکشی به درون مرز‌های یک کشور ثالث به‌ بهانه مبارزه با تروریسم، بدون اجازه از دولت مستقر و قانونی آن کشور را عملی غیرمشروع می‌داند...ایران هیچگاه از اقداماتی که به حاکمیت همسایگانش بر قلمروشان آسیب می‌رساند، حمایت نمی‌کند."

ایدیز در ادامه می‌نویسد، "مانند روسیه -«متحد» دیگر ترکیه در روند آستانه- ایران نیز بر آن است که تنها نیروهای خارجی که به دعوت پارلمان‌های عراق و سوریه در این کشورها حاضرند قانونی‌اند. پاسخ آنکارا این است که بغداد و دمشق کنترل بخش‌هایی از کشورشان را از دست داده‌اند و این بخش‌های در اختیاز پ ک ک و ی پ گ اند و به این دلیل ترکیه چاره دیگری ندارد جز اینکه یک‌جانبه عمل کند تا تهدیدهایی اساسی‌ای که این افراد متوجه امنیت کشور می‌کنند را خنثی کند. ...جنگ ایران با گروه  پژاک که وابسته به پ ک ک است، این امیدها را افزایش داده‌بود. با این وجود، مبارزه متداوم ایران علیه این گروه باعث نشد که ایران در برخورد با پ ک ک و ی پ گ سیاست متفاوتی از ترکیه اتخاذ کند."

به نوشته ایدیز، "همچنین آنکارا و بغداد در مورد ماندن نیروهای نظامی ترکیه بعشیقه در نزدیکی موصل نیز با هم اختلاف نظر دارند. عراق بارها از ترکیه خواسته را نیروهایش را از آنجا خارج کند. ترکیه اما هر بار با اشاره به خطر پ ک ک این درخواست را در کرده‌است."

وی در نتیجه‌گیری می‌نویسد، "عمل‌گرایی و عدم علاقه به غرب ممکن است باعث شود تهران و آنکارا بخواهند روابطشان را در ظاهر خوب نگه دارند. با این وجود بسیاری از کارشناسان معتقدند اختلافات بین دو کشور در مورد سوریه و عراق افزایش خواهد یافت چرا که دو کشور در نبرد روزافزون فرقه‌ای خاورمیانه در دو سوی مقابل هم قرار می‌گیرند."

در آستانه انتخابات ترکیه، حزب دموکراتیک خلق‌ها تحت محاصره قرار دارد

در هفته گذشته آمبرین زمان در گزارشش نوشت که فارغ از اینکه چه نتیجه‌ای در انتخابات آینده به دست آید، برای حزب دموکراتیک خلق‌ها "زمین بازی نابرابر است". به نوشته او، "صلاح‌الدین دمیرتاش، نامزد ریاست جمهوری HDP به اتهامات مربوط به تروریسم در زندان است. وی مجبور شد کارزار انتخاباتی‌اش را با کمک همسرش و حساب‌هایش در رسانه‌های اجتماعی که توسط مشاوران اداره می‌شوند، پیش ببرد. با وجود اینکه این وکیل سابق حقوق بشر هنوز محکوم نشده‌است، اردوغان همچنان در تجمعات عمومی وی را تروریست خطاب می‌کند. حدود ۵۶ شهردار عضو حزب مناطق دموکراتیک (DBP) نیز پشت میله‌های زندان بودند. این افراد اگر آزاد بودند به مبارزات انتخاباتی می‌پیوستند. یکی از این افراد گولتان کیساناک است. او یکی از دو شهردار دیابکر است، شهری که در واقع پایتخت کردهاست. فردی شجاع و یکی از بهترین سخنوران جنبش کردها." حزب مناطق دموکراتیک "در مناطقه عمدتا کردنشین جنوب شرق ترکیه به سازمان خواهر حزب دموکراتیک خلق‌ها تبدیل شده‌است."

به نوشته زمان، "در همین حال تقریبا هر روز در ترکیه یک دفتر حزب دموکراتیک خلق‌ها تخریب می‌شود یا هدف حمله افراد مسلح قرار می‌گیرد. روز ۱۴ ژوئن در یکی از این حملات در شهر سوروچ سه طرفدار این حزب از خانواده سن یاسار در یک آتش‌سوزی کشته شدند. به گفته شاهدان عینی، درگیری زمانی شروع شد که ابراهیم خلیل ییلدیز، نماینده عضو حزب عدالت و توسعه و افراد مسلحش برای کسب رای سعی کردند به زور وارد مغازه‌اش شوند که متعلق به این افراد بود."

روسیه به دنبال گرفتن موضع میانه بین تهران و ریاض است

به نوشته یوری بارمین، "به نظر می‌رسد روابط بین عربستان و روسیه چند پاره شده‌است. دو کشور لیستی از مسائلی دارند که در مورد آنها به سادگی با هم به توافق می‌رسند، ولی به مسائلی که برای رابطه بین دو کشور سمی است اشاره نمی‌کنند. سنتا، برای رابطه دو کشور فیل داخل اتاق ایران است، ولی تهران در گفتگوهای اخیر بین روس‌ها و سعودی‌ها حضور جدی‌ای نداشته‌است. با این وجود باور اینکه ریاض در مورد موضوعی که جدی‌ترین خطر برای ثبات خاورمیانه می‌داند، سخن نگفته باشد، سخت است.

مسئله حضور روزافزون ایران در خاورمیانه ممکن است در دیدار هفته گذشته بن سلمان و پوتین در صدر موضوعات مورد بحث نبوده باشد، ولی کلید جلوگیری از نفوذ ایران در خاورمیانه در دست مسکو است و ریاض این را می‌داند. با این وجود، مسکو لزوما نقش‌آفرینی ایران در خاورمیانه را خطری برای امنیت منطقه نمی‌داند. در واقع مقامات عالی‌رتبه روسیه به دنبال ایجاد یک نهاد امنیتی منطقه‌ای بوده‌اند که مقامات این دو رقیب منطقه خلیج در آن حضور داشته باشند."