Memos 
Live events & webinars 
Trend Reports
İsrail Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Al-Monitor’a yaptığı açıklamada İsrail ile Suudi Arabistan’ı bağlayacak bir ticaret koridoru için çalışmaların başladığını, ikili ilişkiler resmen normalleşmese dahi projenin hayata geçeceğini teyit etti.
Ynet sitesi 7 Temmuz’da Ürdün, İsrail, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) birbirine bağlayacak, Körfez’den İsrail limanlarına doğrudan ulaşım sağlayacak kesintisiz bir ticaret koridoru projesinden söz etmişti. İsrail ve ABD’nin proje üzerinde çalıştığını belirten site, haberi üst düzey İsrailli yetkililere dayandırmış ancak proje hakkında bugüne dek resmi bir açıklama yapılmamıştı.
İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lior Haiat, BAE’den başlayıp Suudi Arabistan’dan geçerek İsrail’in deniz limanlarına ulaşacak bir kara koridoru üzerinde hükümetin çalışmalar yürüttüğünü doğruladı. Ynet’e göre projenin daha sonra Bahreyn ve Umman’ı kapsayacak şekilde genişlemesi planlanıyor.
Al-Monitor’a konuşan Haiat, “Üzerinde çalışıyoruz. Ne zaman biteceğine dair bir tarih belirlemiş değiliz” dedi. Sözcü, çalışmaların yıl sonuna kadar tamamlanabileceğini söyledi.
2020 yılında bazı Körfez ülkeleriyle Abraham Anlaşmaları’nı imzalayan İsrail’in, Suudi Arabistan’la da diplomatik ilişkiler kurma yolunda yavaş yavaş ilerlediğine dair haberler bir süredir gündemde. İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen Al-Monitor’a mayıs ayında yaptığı açıklamada iki ülkenin yıl sonuna kadar bir dönüm noktasına varabileceğini belirtmişti.
Haiat, “Bu proje resmi normalleşme olmadan da yürüyebilir” dedi. Bu sözler, İsrail uçaklarının Suudi hava sahasını kullanmasını akla getiriyor.
Suudi Arabistan Abraham Anlaşmaları’na taraf olmasa da anlaşmaların imzalandığı 2020 yılından bu yana BAE ve Bahreyn’e uçan İsrail havayolu şirketlerinin Suudi hava sahasını kullanmasına izin veriyor. Başka destinasyonlara uçan uçaklara ise bu izin Temmuz 2022’de verildi.
Planlanan kara koridoru ile ticari malların ülkeler arasında kamyonlarla taşınması kolaylaşacak. Bölge genelindeki ticaretin de kolaylaşması bekleniyor. Koridor ayrıca turistik seferlere imkân tanıyacak.
Planlanan koridorun ticareti nasıl etkileyeceği sorulduğunda Haiat, “Körfez ile Akdeniz arasında ticaret daha hızlı ve daha ucuz hâle gelebilir” dedi.
Al-Monitor konu hakkında Suudi ve ABD dışişleri bakanlıklarının da görüşüne başvurdu ancak henüz bir yanıt alabilmiş değil.
Hâlihazırda İsrail ile Körfez arasında ticari mal taşıyan araçlar, Batı Şeria’nın Eriha kentini Ürdün’e bağlayan Allenby Köprüsü’nden geçebiliyor ancak sürücü harçları ve evrak işleri gibi bürokratik işlemler nedeniyle uzun bekleme süreleriyle karşı karşıya kalıyor. Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa limanlarına da ticari mal gönderilebilir ancak bu güzergâh da maliyetli.
Ynet, İsrail Dışişleri Bakanlığı ile ABD yönetiminin yaptığı çalışmaya dayanarak yeni ticaret koridoru ile nakliye maliyetlerinin yüzde 20’ye varan oranlarda azalabileceğini, birkaç haftayı bulan sürelerin ise iki üç güne inebileceğini bildirdi.
